اسکریپر چیست و مشاهده انواع آن۲۰۲۲

بکی از ماشین آلات عمرانی می باشد که اکثراً در پروژه های راهسازی کاربرد دارد. این ماشین آلات می توانند مواد را در مسافت های حمل متوسط تا زیاد، گودبرداری، بارگیری، حمل و باراندازی کنند و عموماً به عنوان یک گزینه اقتصادی برای کارهای برون شهری پیشنهاد می گردد.

اﺳﻜﺮﻳﭙﺮﻫﺎ در زﻣـﻴﻦ ﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﺎرﺑﺮد دارﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻋﺎری از ﺳﻨﮓ ﻫﺎی درﺷﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ماشین آلاتی می باشند که از آنها برای عملیات تسطیح و مکان هایی که بکارگیری بولدوزر اقتصادی نمی باشد استفاده می گردد.

زیرا در مناطقی که فاصله حمل متوسط است نه از بلدوزر می توان استفاده کرد و نه از ماشین آلاتی با سرعت زیاد چرا که اقتصادی نیست. در واقع نوعی ماشین حفاری به حساب می آیند.

اسکریپرهای چرخ زنجیری و یا چرخ لاستیکی می تواند چرخ زنجیری و یا چرخ لاستیکی باشد. اگر زﻣﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﺮم و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺣﻤﻞ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ، از ﺗﺮاﻛﺘﻮر ﺑﺎ ﭼﺮخﻫﺎی زﻧﺠﻴﺮی اﺳﺘﻔﺎده میشود. فاصله حمل اقتصادی در اسکریپرهای چرخ زنجیری ۱۰۰ الی ۱۲۰ متر می باشد.

همچنین فواصل حمل بالای ۳۰۰ متر در اسکریپرهای چرخ زنجیری توصیه نمیشود. در صورتی که فاصله حمل بیش از ۳۰۰ متر باشد از تراکتور ﭼﺮخ ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ جهت ﺣﻤﻞ ﺧﺎک استفاده می شود.

نحوه عملکرد اسکریپر 

اسکریپر ماشینی است که برای برداشتن لایه‌های خاک، حمل آن به محل دیگر، و پخش کردن آن طراحی شده است. این تجهیزات معمولاً از یک تیغه بزرگ، مخزن جمع‌آوری خاک، و چرخ‌های مقاوم تشکیل شده‌اند. اسکریپرها با حرکت روی زمین، خاک را جمع‌آوری کرده و در مکان موردنظر تخلیه می‌کنند.

عملکرد اسکریپر به نوع آن بستگی دارد. برخی اسکریپرها خودکششی هستند و به‌صورت مستقل کار می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به تراکتور یا ماشین‌های دیگر متصل می‌شوند. این تجهیزات برای پروژه‌های بزرگ مانند ساخت جاده، سد، یا تسطیح زمین‌های کشاورزی مناسب‌اند.

انواع اسکریپر و ویژگی‌های آن‌ها

اسکریپرها بر اساس طراحی و نحوه عملکرد به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

1. اسکریپر موتوری (خودکششی): این نوع اسکریپر دارای موتور مستقل است و برای پروژه‌های بزرگ مناسب است. سرعت و قدرت بالایی دارد.
2. اسکریپر یدک‌کش: به تراکتور یا ماشین سنگین متصل می‌شود و برای پروژه‌های متوسط مناسب است. هزینه کمتری نسبت به نوع موتوری دارد.
3. اسکریپر بالابر: مجهز به سیستم بالابر برای تخلیه دقیق خاک است. برای تسطیح زمین‌های ناهموار کاربرد دارد.
4. اسکریپر هیدرولیکی: از سیستم هیدرولیک برای کنترل تیغه و مخزن استفاده می‌کند و دقت بالایی در عملیات دارد.

هر نوع اسکریپر برای شرایط خاصی طراحی شده است. انتخاب نوع مناسب باه پروژه و نوع خاک بستگی دارد.

جدول مقایسه انواع اسکریپر

بر اساس گزارش وب‌سایت Equipment World, اسکریپرهای موتوری به دلیل توانایی در جابه‌جایی حجم زیادی از خاک در زمان کوتاه، همچنان یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای پروژه‌های راه‌سازی و سدسازی هستند. این تجهیزات بهره‌وری پروژه‌ها را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهند.

اسکیپر تک موتوره (Single-Engine Wheeled Scrapers)

تک موتوره دومحوری از یک تراکتور تک محوره استفاده میکنند و به دلیل مسئله تعادل این تراکتور بدون اسکریپر مربوطه قادر به حرکت نیست.

اسکریپرهای دو موتوره با جفت محور متحرک (Dual-Engine Wheeled Scrapers)

در اسکریپرهای با جفت محور متحرک، هم چرخ های تراکتور و هم چرخ های می چرخند. این واحدها معمولا به دو موتور مجهزند و همین توان اضافی و داشتن جفت محور محرک، سبب می شود که نیروی کشش آنها بیش از چرخ معمولی باشد.

اسکریپرهای یک سر گیردار (دو محوری)

در اسکریپر دو محوری یا طره ای از تراکتوری که فقط یک محور دارد استفاده می کنند. این گونه مقاومت ها غلتشی کمتر و قابلیت مانور بیشتری از سه محوره، که با تراکتور چهار چرخه متداول کشیده می شوند، دارند.

اسکریپرهای کش-واکش (Push-Pull Scrapers)

کش-واکش، این دستگاه با جفت محور متحرکند که به وسایل اتصال مجهزند و در نتیجه دو اسکریپر میتوانند در بارگیری به هم کمک کنند.

اسکریپرهای بالابر (نقاله دار) (Elevating Scrapers)

برای بارگیری بجای تراکتور کمکی از بالابری که در روی جام نصب شده است استفاده می کنند. کار بالابر بدین ترتیب است که خاک وارده به جام را از جلوی لبه جام بداخل آن می راند و در نتیجه کندن و پر شدن خاک در جام به سهولت انجام می گیرد. این اسکریپر را (Elevating scraper) می نامند.

اسکریپرهای سه محوری (Three axle Scrapers)

توسط یک تراکتور چهار چرخه کشیده می شود که دو محوره پایدارتر است باعث بالاتر رفتن سرعت کار در مسافت جاده ها می شود.

اسکریپر سوراخ کن (Auger Scrapers)

این دستگاه خود بارگیری که از یک مته در حال دوران در مرکز جام استفاده می کنند تا بالا بردن و توزیع خاکی که در بالای لبه های بُرنده جریان دارد به راحتی صورت گیرد.

مهمترین قسمت های این ماشین به ترتیب عبارت اند از:

• جام (bowl)
• محفظه جلویی جام (Aprone)
• ﺻﻔﺤﻪ تخلیه کننده جام (Ejector)

نکات مدیریتی انواع اسکریپرها

• بین انواع اسکریپرهای متداول،نوع موتور یکسره گیردار در جاده حمل نسبتاً تخت به طول متوسط مناسب تر از بقیه است.
• در جاده های حمل طولانی و ناهموار انواع سه محوره سریع تر می باشند.
• این دستگاه ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎ ن در ﺳﺮاﺷﻴﺒﻲ بارگیری بشوند تا نیروی واکشی لازم و زمان بارگیری کاهش پیدا کند.
• برای جدا کردن خاک سخت،آن را پیش از بارگیری با شکافنده یا کلنگ زن خرد نمود.
• جاده در بهترین شرایط ممکن نگه داشته شود.بکارگیری تمام وقت یک گریدر در جاده حمل باعث افزایش تولید می شود.
• جاده حمل به اندازه کافی عریض باشد تا بتوان حمل را در سرعتهای بالا بدون خطر انجام داد.در صورت امکان از جاده حمل یک طرفه استفاده بشود. یکی از ماشین آلات عمرانی می باشد که اکثراً در پروژه های راهسازی کاربرد دارد.

کاربردهای اسکریپر در صنایع مختلف

اسکریپرها در صنایع مختلف کاربرد دارند. در راه‌سازی، از اسکریپر برای تسطیح زمین و آماده‌سازی بستر جاده استفاده می‌شود. در پروژه‌های سدسازی، این تجهیزات خاک را جابه‌جا کرده و زمین را برای ساخت سازه آماده می‌کنند. در کشاورزی، اسکریپرها برای تسطیح زمین‌های ناهموار و ایجاد کانال‌های آبیاری کاربرد دارند.

علاوه بر این، اسکریپرها در معادن برای جابه‌جایی مواد معدنی و در پروژه‌های شهری برای آماده‌سازی زمین‌های ساختمانی استفاده می‌شوند. توانایی این ماشین‌آلات در انجام کارهای سنگین آن‌ها را به یکی از ابزارهای ضروری در پروژه‌های بزرگ تبدیل کرده است.

مزایا و معایب استفاده از اسکریپر

اسکریپرها مزایای زیادی برای پروژه‌های عمرانی و کشاورزی دارند. این تجهیزات می‌توانند حجم زیادی از خاک را در زمان کوتاهی جابه‌جا کنند. همچنین، دقت بالای برخی مدل‌ها در تسطیح زمین باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های اضافی می‌شود. اسکریپرها بهره‌وری پروژه‌ها را افزایش داده و نیاز به نیروی انسانی را کاهش می‌دهند.

بااین‌حال، اسکریپرها معایبی نیز دارند. هزینه خرید و نگهداری برخی مدل‌ها، به‌ویژه اسکریپرهای موتوری، بالاست. همچنین، استفاده از اسکریپر در زمین‌های خیلی مرطوب یا سنگلاخی ممکن است دشوار باشد. انتخاب نوع مناسب می‌تواند این معایب را به حداقل برساند.

• مزایا:
  • جابه‌جایی سریع حجم زیادی از خاک
  • افزایش بهره‌وری پروژه‌ها
  • دقت در تسطیح زمین
  • کاهش نیاز به نیروی انسانی
• معایب:
  • هزینه بالای خرید و نگهداری
  • محدودیت در زمین‌های مرطوب یا سنگلاخی
  • نیاز به اپراتورهای آموزش‌دیده
  • مصرف سوخت بالا در مدل‌های موتوری

نکات مهم در انتخاب اسکریپر مناسب

انتخاب اسکریپر مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد. ابتدا باید نوع پروژه و حجم خاک جابه‌جاشده را ارزیابی کنید. برای پروژه‌های بزرگ، اسکریپرهای موتوری مناسب‌اند، در حالی که برای پروژه‌های کوچک‌تر، اسکریپرهای یدک‌کش کافی هستند. نوع خاک نیز اهمیت دارد؛ خاک‌های سخت به اسکریپرهای قوی‌تر نیاز دارند.

بودجه و دسترسی به خدمات پس از فروش نیز در انتخاب تأثیرگذارند. برندهایی که قطعات یدکی آن‌ها به‌راحتی یافت می‌شود، هزینه‌های نگهداری را کاهش می‌دهند. مشاوره با کارشناسان و بررسی شرایط زمین به انتخاب بهتر کمک می‌کند.

نگهداری و تعمیر اسکریپر

نگهداری منظم اسکریپر عمر آن را افزایش می‌دهد و عملکردش را بهبود می‌بخشد. پس از هر بار استفاده، تیغه و مخزن را تمیز کنید تا خاک و زنگ‌زدگی به قطعات آسیب نرساند. سیستم هیدرولیک و چرخ‌ها را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید. روغن‌کاری قطعات متحرک نیز از اصطکاک و خرابی جلوگیری می‌کند.

برنامه‌ریزی برای تعمیرات دوره‌ای، مانند بررسی موتور و سیستم انتقال قدرت، هزینه‌های اضافی را کاهش می‌دهد. اگر اسکریپر خراب شد، از قطعات یدکی اصلی استفاده کنید. آموزش اپراتورها برای شناسایی مشکلات کوچک نیز به نگهداری بهتر کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

اسکریپرها ابزارهای قدرتمندی هستند که در پروژه‌های عمرانی، کشاورزی، و راه‌سازی نقش کلیدی دارند. با شناخت انواع اسکریپر و کاربردهای آن‌ها، می‌توانید بهترین گزینه را برای پروژه خود انتخاب کنید. نگهداری منظم و انتخاب اسکریپر مناسب می‌تواند هزینه‌ها را کاهش داده و بهره‌وری را افزایش دهد. با مطالعه این مقاله و مشاوره با کارشناسان، می‌توانید از اسکریپر به بهترین شکل استفاده کنید.

سؤالات متداول

کدام نوع اسکریپر برای پروژه‌های کشاورزی مناسب‌تر است؟

اسکریپرهای یدک‌کش برای پروژه‌های کشاورزی مناسب‌ترند، زیرا هزینه کمتری دارند و با تراکتورهای موجود در مزارع سازگارند.

آیا اسکریپرها در زمین‌های مرطوب قابل‌استفاده‌اند؟

استفاده از اسکریپر در زمین‌های خیلی مرطوب دشوار است، زیرا خاک به تیغه می‌چسبد و عملکرد کاهش می‌یابد. در این موارد، باید زمین خشک شود.

چگونه می‌توان هزینه‌های نگهداری اسکریپر را کاهش داد؟

تمیز کردن منظم، روغن‌کاری قطعات، و استفاده از قطعات یدکی اصلی می‌تواند هزینه‌های نگهداری را کاهش دهد. آموزش اپراتورها نیز مؤثر است.