تراکتورها از مهم‌ترین ابزارهای کشاورزی هستند که نقش کلیدی در افزایش بهره‌وری مزارع دارند. تراکتورهای رومانی (UTB) و فرگوسن (Massey Ferguson) دو برند شناخته‌شده در میان کشاورزان ایرانی هستند. هر یک از این تراکتورها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو به نیازهای کشاورزی، بودجه، و شرایط مزرعه بستگی دارد. در این مقاله، به مقایسه دقیق این دو تراکتور از نظر فنی، عملکرد، و کاربرد می‌پردازیم.

هدف این مقاله کمک به کشاورزان برای تصمیم‌گیری آگاهانه است. با بررسی تاریخچه، ویژگی‌ها، مزایا، و معایب هر تراکتور، می‌توانید گزینه مناسب را برای مزرعه خود انتخاب کنید. این مقایسه بر اساس اطلاعات به‌روز و نیازهای واقعی کشاورزان تهیه شده است.

تاریخچه و ویژگی‌های کلی تراکتور رومانی

تراکتورهای رومانی تحت برند UTB از دهه ۱۹۶۰ در رومانی تولید شدند. این تراکتورها به دلیل سادگی طراحی و قیمت مناسب، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه محبوب شدند. مدل‌های معروف مانند UTB 650 در ایران نیز کاربرد زیادی دارند. این تراکتورها برای کارهای کشاورزی سبک تا متوسط طراحی شده‌اند.

تراکتورهای رومانی معمولاً دارای موتورهای دیزلی با مصرف سوخت مناسب هستند. ساختار مقاوم و قطعات قابل‌تعمیر آن‌ها باعث شده است که در مناطق دور افتاده نیز مورد استفاده قرار گیرند. بااین‌حال، فناوری قدیمی‌تر این تراکتورها ممکن است در مقایسه با مدل‌های جدید محدودیت‌هایی داشته باشد.

تاریخچه و ویژگی‌های کلی تراکتور فرگوسن

تراکتورهای فرگوسن، تولید شرکت Massey Ferguson، از دهه ۱۹۵۰ وارد بازار جهانی شدند. این تراکتورها به دلیل کیفیت ساخت بالا و فناوری پیشرفته‌تر، جایگاه ویژه‌ای در صنعت کشاورزی دارند. مدل‌هایی مانند فرگوسن ۲۸۵ و ۳۹۹ در ایران بسیار محبوب هستند. این تراکتورها برای انواع کارهای کشاورزی، از شخم‌زنی تا حمل بار، مناسب‌اند.

فرگوسن‌ها به دلیل استفاده از فناوری‌های جدید، مانند سیستم هیدرولیک پیشرفته و کابین ارگونومیک، راحتی بیشتری برای کاربر فراهم می‌کنند. مصرف سوخت بهینه و قدرت موتور بالا از دیگر ویژگی‌های این تراکتور هاست. بااین‌حال، قیمت بالاتر آن‌ها ممکن است برای برخی کشاورزان چالش‌برانگیز باشد.

مقایسه فنی تراکتور رومانی و فرگوسن

مقایسه فنی تراکتورها به کشاورزان کمک می‌کند تا درک بهتری از عملکرد آن‌ها داشته باشند. تراکتورهای رومانی معمولاً موتورهایی با قدرت ۶۰ تا ۸۰ اسب بخار دارند، در حالی که فرگوسن‌ها دامنه قدرت گسترده‌تری (۷۰ تا ۱۱۰ اسب بخار) ارائه می‌دهند. سیستم انتقال قدرت در فرگوسن‌ها پیشرفته‌تر است و تعویض دنده روان‌تری دارد.

فرگوسن‌ها از سیستم هیدرولیک قوی‌تری برخوردارند که برای اتصال ادوات سنگین مناسب‌تر است. در مقابل، تراکتورهای رومانی به دلیل طراحی ساده‌تر، نگهداری آسان‌تری دارند. مصرف سوخت در فرگوسن‌ها به دلیل فناوری جدیدتر معمولاً کمتر است.

مزایا و معایب تراکتور رومانی

تراکتورهای رومانی به دلیل قیمت مناسب و دسترسی آسان به قطعات یدکی، انتخابی اقتصادی برای کشاورزان هستند. این تراکتورها برای مزارع کوچک تا متوسط و کارهای سبک مانند شخم‌زنی و حمل بار مناسب‌اند. سادگی طراحی آن‌ها تعمیرات را آسان‌تر می‌کند و نیاز به تخصص پیچیده ندارد.

بااین‌حال، فناوری قدیمی‌تر این تراکتورها باعث شده است که در مقایسه با مدل‌های جدید، کارایی کمتری داشته باشند. مصرف سوخت بالاتر و نبود امکانات مدرن، مانند کابین ارگونومیک، از دیگر معایب آن‌هاست. همچنین، برای کارهای سنگین ممکن است قدرت کافی نداشته باشند.

• مزایا:
  • قیمت پایین‌تر
  • دسترسی آسان به قطعات یدکی
  • تعمیر و نگهداری ساده
  • مناسب برای مزارع کوچک
• معایب:
  • فناوری قدیمی
  • مصرف سوخت بالاتر
  • نبود امکانات مدرن
  • محدودیت در کارهای سنگین

مزایا و معایب تراکتور فرگوسن

تراکتورهای فرگوسن به دلیل کیفیت ساخت بالا و فناوری پیشرفته، برای انواع کارهای کشاورزی مناسب‌اند. سیستم هیدرولیک قوی و مصرف سوخت بهینه از نقاط قوت این تراکتور هاست. کابین ارگونومیک و طراحی کاربر پسند، راحتی بیشتری برای اپراتور فراهم می‌کند. این تراکتورها برای مزارع بزرگ و کارهای سنگین ایده‌آل هستند.

از سوی دیگر، قیمت بالاتر فرگوسن‌ها ممکن است برای کشاورزان با بودجه محدود مناسب نباشد. هزینه تعمیرات و قطعات یدکی نیز در مقایسه با تراکتورهای رومانی بیشتر است. همچنین، نیاز به اپراتورهای آموزش‌دیده برای استفاده بهینه از فناوری‌های پیشرفته‌تر وجود دارد.

کاربردهای تراکتور رومانی و فرگوسن در کشاورزی

تراکتورهای رومانی برای کارهای سبک تا متوسط، مانند شخم‌زنی، کاشت، و حمل بار در مزارع کوچک مناسب‌اند. این تراکتورها در مناطق روستایی که دسترسی به خدمات فنی محدود است، کاربرد زیادی دارند. سادگی طراحی آن‌ها باعث شده است که برای کشاورزانی که به دنبال تجهیزات کم‌هزینه هستند، گزینه‌ای مناسب باشند.

تراکتورهای فرگوسن به دلیل قدرت بالاتر و سیستم هیدرولیک پیشرفته، برای کارهای سنگین‌تر مانند خاک‌ورزی عمیق، اتصال ادوات بزرگ، و حمل بارهای سنگین استفاده می‌شوند. این تراکتورها در مزارع بزرگ و تجاری که نیاز به بهره‌وری بالا دارند، عملکرد بهتری دارند.

بر اساس گزارش وب‌سایت Ag Dealer, تراکتورهای Massey Ferguson نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر مانند تراکتور رومانی (UTB) از نظر امکانات فنی، مصرف سوخت، و راحتی کاربر برتری قابل‌توجهی دارند. این ویژگی‌ها موجب شده است که فرگوسن انتخاب به‌روزتر و کارآمدتر برای کشاورزی مدرن تلقی شود.

تراکتور در دنیا

تراکتور رومانی و فرگوسن درگذشته برای گرداندن تسمه و چرخ تسمه یا تأمین توان مورد نیاز کارهای کشاورزی از ماشین‌های بخار اولیه استفاده می‌شد .

این ماشین‌ ها خودرو نبودند و اغلب به کمک دام از نقطه‌ای به نقطه دیگر در مزرعه کشیده می‌شدند . اولین قدم در تحول ماشینهای بخار، تبدیل آنها به تراکتورهای کششی بود که در دهه ۱۸۵۰ اتفاق افتاد . در سال ۱۹۱۲ سازندگان موفق شدند تراکتورهایی با موتور بنزینی به بازار عرضه نمایند . با اختراع موتور دیزل توسط دکتر ردلف دیزل این نوع موتور به عنوان مولد توان بر روی تراکتورها نصب شد که خود فصل جدیدی در صنعت تراکتورسازی به شمار می‌رفت .

درسال‌ های اخیرصنعت تراکتور در جهان پیشرفت چشمگیری داشته است . اکنون تراکتورها مجهز به اتاقک راننده با کلیه وسایل و تجهیزات از جمله وسایل ایمنی هستند . توان اینگونه تراکتورها زیاد و دارای جعبه دنده‌های خودکار، چهار چرخ محرک و فرمان هیدرولیک هستند . ورود گاوآهن فلزی در زمان ناصرالدین شاه رخ داد و خریداری اولین تراکتور نفتی در زمان رضاه شاه برای مدرسه فلاحت در ۱۳۲۵ انجام شد .

وارد شدن تراکتور و کمباین به ایران به سال ۱۳۳۱ بر می‌گردد و در همین سال بنگاه توسعه ماشین‌های کشاورزی آغاز به کار کرد . بر اساس مدارک باستان شناسی در شش هزار سال پیش در سالک کاشان کشاورزی انجام می‌گرفت . استفاده از تراکتور و ماشین‌های کشاورزی در ایران به دنبال اولین نمایشگاه ماشین‌های کشاورزی که در سال ۱۳۰۰ شمسی در تهران برگزار شد متداول شد . در سال ۱۳۰۸ شمسی اولین تراکتور نفتی ساده برای مدرسه عالی فلاحت در شهرستان کرج خریداری گردید تا دانشجویان بتوانند با روش کار آن آشنا شوند و آن را در مزارع برای عملیات کشاورزی به کار ببرند .

سابقه ورود تراکتور به ایران

سابقه ساخت تریلرهای چوبی که با دام جابه‌جا می‌شد به زمان طولانی قبل از اسلام برمی‌گردد ولی تاریخ تولید و ورود تریلرهای کشاورزی که با تراکتور جابه‌جا می‌شد رسما با ورود تریلرهای رومانی در سال ۱۳۴۶ برمی‌گردد . آغاز فعالیت بنگاه توسعه ماشین های کشاورزی در سال ۱۳۳۱ شمسی بود . درحقیقت این اقدام ، نقطه شروع ماشینی کردن کشاورزی ایران به شمار می‌رود . در سال ۱۳۴۵ شمسی تعدادی تراکتور یونیورسال از کشور رومانی وارد و در اختیار کشاورزان مستعد گذارده شد .

از سال ۱۳۵۳ شمسی پس از تأسیس کارخانه تراکتورسازی تبریز، این کارخانه شروع به وارد کردن تراکتور مسی فرگوس و مونتاژ آن نموده است . به موازات این کارخانه، کارخانه جاندیر اراک در سال ۱۳۵۲ شروع به مونتاژ تراکتور جان دیر کرده بود . درحال حاضر اغلب قطعات تراکتور در داخل کشور ساخته می‌شود به‌طوری که تولید و مونتاژ انبوه تراکتورها علاوه بر مصارف صنعتی و کشاورزی در داخل به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شود .

آغاز مونتاژ

مونتاژ دستی تراکتورهای یونیورسال رومانی در سه ماه آخر ۱۳۴۸ با تعداد چهار دستگاه در روز به‌صورت دستی آغاز شد و با کسب مهارت افراد و رفع شدن موانع عملیات مونتاژ در نهایت به ۱۲ دستگاه در روز بالغ شد .

کلیه تراکتورها بعد از اتمام عملیات در هر مرحله توسط کارگران در روی ریل موقت به جلو هل داده می‌شد و در مرحله نهایی تراکتور مونتاژ شده توسط یک تراکتور دیگر بکسل از خط خارج می‌‌شد و به سالن دیگر جهت کنترل کیفیت (روداژ) و انجام آزمایشات انتقال می‌یافت . به لحاظ اینکه محوطه کارگاه روداژ (آزمایش تراکتور) هنوز آماده نشده بود ، لذا مکانسین‌ها مجبور بودند که تراکتورهای تولیدشده را در خیابان وجاده های نیمه تمام کارخانه آزمایش کنند . در نتیجه رفت و آمدهای گاها بی‌هدف آنها و دود ناشی از اگزوز تراکتورهای تازه مونتاژ شده و شیطنت بعضی از راننده‌ها توجه هر تازه واردی را جلب می‌کرد .

آقای مهندس ساعدی نتوانست بیش از چندین سال در تبریز دوام بیاورد ؛ لذا با استعفا از سمت مدیریت تولید به تهران بازگشت و به جای ایشان آقای مهندس توتونچی جایگزین شد . مهندس فولادیون از شروع به کار تراکتورسازی تبریز، سکان هدایت این شرکت را در اختیار داشت .

او بیشتر وقت خود را در دفتر مرکزی در تهران سپری می‌کرد ولی برای پیگیری امور به تبریز نیز می‌آمد .

بدخشان اولین قائم‌مقام تراکتورسازی تبریز بود . جمشید ایروانی، رییس کارگاه ، بیژن صالحی مدیر تولید ، دستگاه و مدیر طرح و توسعه ، پاپیروسچی مدیر نظارت بر طرح‌های ساختمانی و مقدم مدیر پروژه ساخت تراکتورهای مسی فرگوسن از مدیران اولیه این کارخانه قدیمی بودند.

کارخانه سازی در ایران

تراکتور رومانی و فرگوسن در نیمه دوم دهه ۱۳۴۰ بود که سرانجام کارخانه تراکتورسازی تبریز شروع به کار کرد. یکی از ویژگی‌های دهه ۱۹۶۰ میلادی افزایش درآمدهای ناشی از صدور نفت از یک طرف و تثبیت ظاهری قدرت نظام سلطنتی و اعلان شدن کشور ایران به عنوان جزیره ثبات منطقه از طرف دیگر است .

ثبات اجتماعی ، وفور دلارهای نفتی و حمایت بی‌‌چون‌وچرای دولت‌های غربی از نظام موجب شد که برخلاف الزامات ناشی از تقسیم کار و اقتصاد جهانی تمایلات صنعتی در مسوولین قوت گرفته و برای نیل به آنچه که نظام «تمدن بزرگ» می‌نامید حرکت‌های رشد و توسعه و در راس آن گسترش صنایع در برنامه‌های پنج‌ساله منظور گردد .

تاریخچه تراکتور

تراکتور رومانی و فرگوسن در زمان های پیشین برای گرداندن تسمه یا تامین توان مورد نیاز کارهای کشاورزی از ماشین‌های بخار اولیه استفاده می‌کردند .

این ماشین‌ها خودرو نبودند و اغلب به کمک دام های مزرعه از مکانی به مکان دیگر در مزرعه کشیده می‌شدند . اولین قدم در تحول ماشینهای بخار، تبدیل آنها به تراکتورهای کششی بود که در دهه ۱۸۵۰ اتفاق افتاد . در سال ۱۹۱۲ سازندگان موفق شدند تراکتورهایی با موتور بنزینی به بازار عرضه نمایند . با اختراع موتور دیزل توسط دکتر رودلف دیزل این نوع موتور به عنوان مولد توان بر روی تراکتورها نصب شد که خود آغاز جدیدی در صنعت تراکتورسازی به شمار می‌رفت .

تراکتور چیست و به چه وسایلی گفته می شود ؟

تراکتور رومانی و فرگوسن این کلمه به ماشین هایی گفته می‌شود که جهت کشیدن یک بار یا یک وسیله بکار می‌ر‌ود . ‌

در واقع تراکتور وسیله ایست که برای تامین قدرت مورد نیاز جهت کشیدن وسایل و تجهیزات مورد استفاده قرار گرفته است . شاید اکثریت مردم با شنیدن کلمه تراکتور ذهنشان به کشاورزی و کاربرد این وسیله در کشاورزی برود ، ولی لازم است بدانیم که تراکتورها دارای انواع گوناگونی هستند .

مثلا تراکتورهایی با عنوان تراکتورهای صنعتی و یا راهسازی نیز وجود دارند .

تاریخچه پیدایش و سیر تکاملی

اختراع تراکتورها به شکل امروزی در حدود ۱۰۰ سال قبل آغاز شده است . نمونه‌های اولیه تراکتورها برای استفاده در مزارع و به منظور کشیدن وسایل کشاورزی مثل گاو آهن مورد استفاده قرار می گرفته است .

در این انواع اولیه برای تامین کردن توان مورد نیاز تراکتور از یک موتور بخار استفاده می شد . این موتور بخار برای آنکه کار کند به مقادیر زیادی آب و ذغال سنگ نیاز داشت . بنابراین این تراکتورهای اولیه بسیار بزرگ بودند و نیاز به مراقبت و نگهداری زیادی داشتند بطوری که گاهی برای به حرکت درآوردن و استفاده از یک تراکتور ، موتور بخار به ۱۵ نفر کارگر نیاز بود .  

تراکتور متولد می شوند

چارلز هارت و چارلز پار در سال ۱۹۰۰ یک کسب و کار در چارلز سیتی ، آیووا راه اندازی کردند و در اصل یک موتور بنزینی دو سیلندر را که توسعه داده بودند فروختند. در سال ۱۹۰۳ این شرکت ۱۵ موتور کشش خودرانندگی ساخت . مدیر فروش آن ها به عنوان بخشی از کمپین تبلیغاتی آنها کلمه جدیدی را برای توصیف محصول شان اختراع کرد که این کلمه تراکتور بود .

ارزان و همه کاره

بیشتر کشاورزان نیازی به تراکتور بزرگ نداشتند . در عوض ، آن ها جذب ماشین های کوچک و ارزان قیمت عمومی شدند که می توانستند هم کار میدانی و هم کمربندی انجام دهند . در ابتدا مشخص نبود که چه نوع تراکتورهای احتراق داخلی سبک وزن را می ساختند و به بازار می آوردند .

در سال ۱۹۱۶ نزدیک به ۱۰۰ تولیدکننده تراکتور فروخت ، اما فروش کل کوچک بود. فورد و اینترنشنال دروگر این بازار را توسط تراکتورهای تولید انبوه و درگیر شدن در یک جنگ قیمت ساختند .

تا سال ۱۹۳۲ بیش از یک میلیون تراکتور سبک وزن فروخته شده بود ، اما رقابت تنگ شد . سه شرکت دروگر بین المللی ، جان دیر، و آلیس چالمرز، بیش از ۵۰٪ از بازار را نمایندگی می کردند . 

فوردسون اولین تراکتوری بود که فورد در آمریکا به فروش رساند . به سرعت محبوب شد : فورد در سال ۱۹۲۱ ۳۶٬۰ تراکتور فروخت .

تا سال ۱۹۲۳، ۷۵٪ تراکتورهای خریداری شده در آمریکا فوردسون بودند ، اما این شرکت به نوآوری ادامه نداد . در سال ۱۹۲۸ با کاهش فروش ، فورد تولید تراکتور آمریکا را رها کرد .

ارتباط با کشور های خارجی و رشد صنایع ایران

در آن برهه خاص تاریخ ، سفرهای متعدد شاه به کشورهای سوسیالیستی اروپای شرقی با حساسیت غرب مواجه نشد و سبب شد که شاه در سفرهای خود از تمایلات این کشورها برای ایجاد روابط با ایران در جهت توسعه صنایع استفاده نماید . شاه در سفر خود به اتحاد جماهیر شوروی (سابق) قرارداد احداث کارخانه ذوب آهن را امضا کرد . احداث کارخانه ذوب آهن در ایران یکی از آرزوهای دیرینه مردم از زمان جنگ دوم جهانی بود، ولی غرب بنا به دلایل خود عملا از دادن تکنولوژی آن اکراه داشت ، ولی رهبران اتحاد جماهیر شوروی شاید به دلیل آگاهی از چنین حساسیت ملی آماده احداث آن در اصفهان شدند .

به دنبال اجرای طرح احداث کارخانه ذوب آهن، حرکت ایران در مسیر صنعت به‌ویژه صنایع سنگین شتاب بیشتر گرفت و متعاقبا عملیات اجرایی قرارداد احداث کارخانه ماشین‌سازی تبریز با کشور چکسلواکی آغاز شد .

کشورهای اروپای شرقی تنها راه ورود به بازار وسیع ایران را به درستی از کانال ارائه فناوری و اجرای طرح‌های صنعتی مشترک تشخیص دادند و در همین راستا ماشین‌سازی اراک ، ذوب آلومینیم و… و ده‌ها طرح عظیم دیگر با تکنولوژی خاص اروپای شرقی در ایران به ویژه در سه منطقه صنعتی اصفهان ، اراک و تبریز یکی پس از دیگری شروع شد .

نکات مهم در انتخاب بین تراکتور رومانی و فرگوسن

انتخاب بین تراکتور رومانی و فرگوسن به عوامل مختلفی بستگی دارد. ابتدا باید نیازهای مزرعه خود را ارزیابی کنید. اگر مزرعه شما کوچک است و بودجه محدودی دارید، تراکتور رومانی گزینه‌ای اقتصادی است. اما اگر به دنبال بهره‌وری بالا و انجام کارهای سنگین هستید، فرگوسن انتخاب بهتری خواهد بود.

همچنین، دسترسی به خدمات پس از فروش و قطعات یدکی را در نظر بگیرید. در مناطق دورافتاده، تراکتورهای رومانی به دلیل دسترسی آسان‌تر به قطعات ممکن است مناسب‌تر باشند. در نهایت، آموزش اپراتورها و شرایط آب‌وهوایی منطقه نیز در انتخاب تاثیرگذار است.

نتیجه‌گیری

تراکتورهای رومانی و فرگوسن هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. تراکتورهای رومانی برای کشاورزانی که به دنبال گزینه‌ای اقتصادی و ساده هستند، مناسب‌اند. در مقابل، تراکتورهای فرگوسن با فناوری پیشرفته‌تر و کارایی بالاتر، برای مزارع بزرگ و کارهای سنگین ایده‌آل هستند. انتخاب بین این دو به نیازهای مزرعه، بودجه، و شرایط کاری بستگی دارد. با بررسی دقیق ویژگی‌ها و مشاوره با کارشناسان، می‌توانید بهترین تراکتور را برای مزرعه خود انتخاب کنید.

سوالات متداول

کدام تراکتور از نظر قدرت موتور عملکرد بهتری دارد، رومانی یا فرگوسن؟

تراکتور رومانی معمولاً موتور قوی‌تری دارد و برای کارهای سنگین‌تر مناسب‌تر است، در حالی که فرگوسن مصرف سوخت بهینه‌تری دارد.

تراکتور رومانی از لحاظ نگهداری و تعمیرات راحت‌ تر و اقتصادی‌ تر است یا فرگوسن؟

فرگوسن به دلیل ساختار ساده‌تر و فراوانی قطعات، نگهداری و تعمیر آسان‌تری دارد و در مناطق روستایی محبوب‌تر است.

از نظر کارایی در زمین‌ های کشاورزی مختلف کدام تراکتور عملکرد بهتری دارد؟

تراکتور فرگوسن در زمین‌های کوچک و متوسط عملکرد خوبی دارد، اما رومانی برای زمین‌ های بزرگ و کارهای سنگین‌ تر مناسب‌ تر است.