اتصال گاوآهن به تراکتور و تنظیم اولیه

در این مقاله میخواهیم با اتصال گاوآهن به تراکتور و تنظیم اولیه آن آشنا شویم.

گاوآهن یکی از مهم‌ترین ادوات کشاورزی است که برای آماده‌سازی خاک قبل از کاشت استفاده می‌شود. این ابزار با شخم زدن زمین، خاک را زیرورو کرده و شرایط مناسبی برای رشد گیاهان فراهم می‌کند. اتصال صحیح گاوآهن به تراکتور و تنظیم اولیه آن تاثیر زیادی بر کیفیت شخم و بهره‌وری مزرعه دارد. در این مقاله، نحوه اتصال گاوآهن به تراکتور و تنظیمات اولیه آن را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم.

استفاده از گاوآهن به کشاورزان کمک می‌کند تا خاک را برای کاشت آماده کنند و علف‌های هرز را از بین ببرند. بااین‌حال، اتصال نادرست یا تنظیم نامناسب می‌تواند به تراکتور یا گاوآهن آسیب برساند. این مقاله برای کشاورزان، به‌ویژه افرادی که تجربه کمی دارند، راهنمایی جامع ارائه می‌دهد.

انواع گاو آهن‌ های متداول

گاوآهن‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر یک برای شرایط خاصی مناسب‌اند. انواع رایج شامل گاوآهن برگردان‌دار، بشقابی، و قلمی هستند. گاوآهن برگردان‌دار برای شخم عمیق و زیرورو کردن خاک استفاده می‌شود. گاوآهن بشقابی برای خاک‌های سخت و خشک مناسب است و گاوآهن قلمی برای شخم سطحی کاربرد دارد.

انتخاب نوع گاوآهن به نوع خاک، قدرت تراکتور، و نوع محصول بستگی دارد. برای مثال، در خاک‌های رسی، گاوآهن برگردان‌دار عملکرد بهتری دارد. در این مقاله، فرض می‌کنیم گاوآهن‌های معرفی‌شده در محتوای فعلی شامل این انواع هستند، اما اگر لیست خاصی دارید، لطفاً ارائه دهید.

ابزارها و تجهیزات مورد نیاز برای اتصال گاوآهن

برای اتصال گاوآهن به تراکتور، به ابزارها و تجهیزات خاصی نیاز است. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا اتصال را به‌صورت ایمن و دقیق انجام دهید. ابزارهای اصلی شامل آچار، پین‌های اتصال، و زنجیرهای تنظیم هستند. همچنین، اطمینان از سالم بودن سیستم هیدرولیک تراکتور اهمیت دارد.

قبل از شروع، باید گاوآهن و تراکتور را بررسی کنید. وجود ترک یا خرابی در قطعات می‌تواند خطرناک باشد. داشتن دفترچه راهنمای تراکتور و گاوآهن نیز به درک بهتر مراحل اتصال کمک می‌کند. آماده‌سازی ابزارها و تجهیزات باعث صرفه‌جویی در زمان و افزایش ایمنی می‌شود.

مراحل اتصال گاوآهن به تراکتور

اتصال گاوآهن به تراکتور نیازمند دقت و رعایت مراحل مشخص است. در زیر، مراحل اصلی توضیح داده شده‌اند:

• آماده‌سازی تراکتور: تراکتور را روی سطح صاف پارک کنید و موتور را خاموش کنید. سیستم هیدرولیک را پایین بیاورید.
• بررسی گاوآهن: گاوآهن را بررسی کنید و مطمئن شوید که قطعات آن سالم‌اند. پین‌ها و زنجیرها را آماده کنید.
• اتصال به سه‌نقطه تراکتور: گاوآهن را به سیستم سه‌نقطه تراکتور متصل کنید. پین‌های اتصال را در جای خود قرار دهید و قفل کنید.
• تنظیم زنجیرها: زنجیرهای تنظیم را به گاوآهن و تراکتور متصل کنید تا از حرکت بیش‌ازحد گاوآهن جلوگیری شود.
• بررسی اتصال: پس از اتصال، سیستم هیدرولیک را بالا و پایین کنید تا از استحکام اتصال مطمئن شوید.

انجام این مراحل با دقت از آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند. اگر تراکتور یا گاوآهن شما مدل خاصی است، به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید.

تنظیم اولیه گاو آهن برای عملکرد بهینه

تنظیم اولیه گاوآهن برای دستیابی به شخم یکنواخت و باکیفیت ضروری است. تنظیمات اصلی شامل عمق شخم، زاویه تیغه‌ها، و تعادل گاوآهن هستند. برای تنظیم عمق، از سیستم هیدرولیک تراکتور استفاده کنید تا گاوآهن در عمق مناسب قرار گیرد. معمولاً عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر برای اکثر خاک‌ها مناسب است.

زاویه تیغه‌ها باید طوری تنظیم شود که خاک به‌خوبی زیرورو شود. همچنین، تعادل گاوآهن را بررسی کنید تا از کج شدن آن در حین کار جلوگیری شود. انجام یک شخم آزمایشی و بررسی نتیجه به شما کمک می‌کند تا تنظیمات را اصلاح کنید. نکات تنظیم گاوآهن

• • عمق شخم را بر اساس نوع خاک تنظیم کنید.
  • زاویه تیغه‌ها را برای زیرورو کردن بهتر خاک بررسی کنید.
  • تعادل گاوآهن را با تنظیم زنجیرها حفظ کنید.
  • از شخم آزمایشی برای ارزیابی عملکرد استفاده کنید.

اتصال گاوآهن انتخابی به تراکتور

1. سلامت گاوآهن را بررسی کنید و آماده به کار شوید.
2. تراکتور را آماده کنید (بازدید اولیه، رفع نیازها و معایب احتمالی و…).
3. تراکتور را روشن کنید و به محل نگهداری گاوآهن هدایت نماید.

توجه کنید: هیچ انسانی به جز نفری که رانندگی را بر عهده دارد، حق سوار شدن بر تراکتور را ندارد و افراد دیگر، حداقل به فاصله ۳ متر از آن قرار بگیرند. قرار گرفتن در عقب یا جلو تراکتور روشن، ممنوع است.

اتصال گاوآهن به تراکتور ، برای گاو آهن سوار و نیمه سوار، به تراکتور معمولا لازم است که بازوی پایینی اتصال سه نقطه را پایین برد. این کار همانطور که گفته شد با پیچاندن پیچ سرباز وی رابط طرف راست راننده انجام می گیرد. پس از اتصال دوبازوی پایینی باید ساق وسط را طویل نمود تا به گاو آهن برسد.

1. راننده، تراکتور را به عقب رانده تا در موقعیت مناسب نسبت به گاو آهن قرار گیرد.
2. بازوی پایینی تراکتور با اهرم اصلی هیدرولیک آنقدر پایین برده می شود تا مطابق پین اتصال طرف چپ (چپ راننده) گاو آهن قرار گیرد.
3. پین طرف چپ گاو آهن را در قرقره بازوی طرف چپ تراکتور مستقر نموده و با پین قفلی، قفل شود. این عمل را کمک راننده یا خود راننده پس از پیاده شدن از تراکتور می تواند انجام دهد. اگر راننده باید این کار را انجام دهد.
4. نباید فراموش نماید. که ترمز دستی تراکتور را بکشد.
5. بازوی پایینی سمت راست تراکتور با باز کردن پیچ سرباز وی رابط آنقدر پایین برده می شود تا مطابق پین طرف راست گاو آهن قرار گیرد.
6. این پین را در قرقره طرف راست بازوی پایینی تراکتور انداخته و با پین مخصوص قفل می شود.
7. ساق وسط را که از یک سر به تراکتور متصل است، با چیپاندن مهره وسط دو سر
8. رزوه آن طویل نموده تا سر دیگر این ساق به محل اتصال خود به گاو آهن برسد
9. این محل اتصال را فیل گوش می نامیم.
10. پین اتصال فیل گوش را نادخته و با پین قفلی، قفل می کنیم.
11. گاو آهن را با اهرم اصلی هیدرولیک بلند کرده، به محل اجرای شخم می بریم.
12. گاو آهن را با پایین بردن دسته اصلی هیدرولیک پایین برده طوریکه نوک خیشها روی زمین قرار گیرند.
13. بازوی پایینی طرف راست تراکتور با طویل کردن طول بازوی رابط انقدر پایین برده شود تا خیشها به طرف راست متمایل شوند.
14. طول ساقه وسط را کوتاه نموده تا گاو آهن کمی به جلو متمایل گردد.

تنظیمات اولیه در گاو آهن

پس از نصب گاوآهن به تراکتور باید آن را تنظیم اولیه نمود. تنظیمات اولیه در گاوآهن عبارتند از:

• تراز طولی

• تراز عرضی

• تنظیم تعادلی

• تنظیم هم‌پوشانی

تراز طولی اولین مرحله در تنظیم گاو آهن

تنظیم طولی آن است که محور طولی گاوآهن با خط افق موازی گردد. به عبارت دیگر وقتی شما گاوآهن را به وسیله اهرم هیدرولیک بالا برده و مجدداً روی زمین قرار می‌دهید، نوک خیش اول و نوک خیش آخر در یک زمان به زمین برسند. یا اینکه اگر گاوآهن را بلند کرده و در یک ارتفاع نگه می‌دارید، فاصله نوک خیش اول و آخر از سطح زمین تراز و به یک اندازه باشد.

هدف از تنظیم طولی آن است که عمق عمل تمام خیش‌های گاوآهن به یک اندازه باشد. اگر گاوآهن به صورت تراز طولی نباشد، روی نوک تیغه حرکت کرده و کف شخم به صورت پلکانی خواهد شد.

تراز عرضی دومین مرحله در تنظیم گاو آهن

هدف از تنظیم عرضی آن است که سطح برش خورده زمین توسط تیغه (سوک) هر یک از خیش‌ها کاملاً تراز باشد. اگر گاوآهن به صورت عرضی تنظیم نباشد، سطح زمین شخم خورده مرزدار می‌شود.

تنظیم تعادل سومین مرحله در تنظیم گاو آهن

پس از اتصال گاوآهن، هنگام حرکت تراکتور، جابجایی گاوآهن به سمت چپ و راست، باید در حد قابل قبولی مهار گردد. اگر خیلی آزاد باشد، در ضمن حرکت تراکتور در مسیر، بدنه گاوآهن به لاستیک‌های تراکتور برخورد خواهد کرد. چنانچه خیلی هم محدود گردد، گاوآهن را نمی‌توان تا حد نهایی بالا آورد. در این صورت احتمال پاره شدن زنجیر مربوطه یا آسیب دیدن سیستم هیدرولیک تراکتور بالا می‌رود.

تنظیم هم‌ پوشانی

این تنظیم به طور معمولی در کارخانه سازنده صورت می‌گیرد.اما در برخی از گاوآهن‌ها مختصری تغییر نیز در آن می‌توان ایجاد کرد. هدف از این تنظیم آن است که بین ردیف‌های شخم یکنواختی وجود داشته باشد. یعنی اینکه نه بین آن‌ها فاصله باشد و نه اینکه خاک را روی هم بریزد. هم‌پوشانی باید به گونه‌ای تنظیم شود که فاصله انتهای تیغه خیش آخر از دیواره داخلی چرخ سمت راست تراکتور ۵ سانتی‌متر نیز باشد.

تنظیم اولیه گاوآهن پس از اتصال به تراکتور

• پس از بازدید اولیه و اقدامات ضروری، گاوآهن را به تراکتور متصل کنید.
• درحالی که تراکتور متوقف و ترمز دستی کشیده شده است، گاوآهن را با حرکت اهرم هیدرولیک، بالا بیاورید.
• در نقطه اوج (بالاترین حد بالا آمدن گاوآهن)، گاوآهن را با دست به سمت چپ و راست حرکت دهید. اگر حرکت زیاد است با سفت کردن زنجیر بازوی بغل، حرکت آن را به حداقل برسانید.

دقت کنید: زنجیرهای دو طرف را به نحوی یا بلند کنید که گاوآهن متمایل به سمت چپ یا راست نشود و تقریباً در وسط باشد. به عبارت دیگر محور طولی گاوآهن در امتداد محور طولی تراکتور قرار گیرد.

توجه کنید: زنجیرها را کاملاً سفت نکنید. مختصری نوسان (بازی) برای گاوآهن ضروری است. سفتی بیش از حد باعث می‌شود که پمپ هیدرولیک تحت فشار قرار گرفته، معیوب گردد.

• گاوآهن را به وسیله اهرم هیدرولیک، کمی پایین بیاورید. به ترتیبی که نوک خیش آخر، از سطح زمین، حدود ۲۰ سانتی‌متر باشد.

توجه کنید: زمین باید صاف و تراز باشد. اگر چنین نیست، به محل مناسب نقل مکان کنید.

• فاصله نوک خیش اول را تا سطح زمین اندازه‌گیری کنید. اگر این فاصله با فاصله نوک خیش آخر از زمین، برابر بود، گاوآهن شما از نظر طولی تراز یا تنظیم است. اگر کمتر بود، طول بازوی وسط را بیشتر کنید و برعکس.
• برای تنظیم عرضی، لبه صاف تیغه (سوک) یکی از خیش‌ها را در نظر بگیرید. این تیغه در تمام طول خود با زمین تراز، باید به یک اندازه باشد. برای بالا یا پایین بودن یک سمت گاوآهن، طول بازوی همان سمت را کوتاه یا بلند کنید تا تیغه کاملاً تراز شود.

مراحل استفاده از گاو آهن

1. گاوآهن و تراکتور را پس از آماده به کار نمودن (بازدیدهای اولیه، رفع نیازها و معایب احتمالی و…) به یکدیگر متصل کنید.
2. پس از نصب هر بازو(به ترتیب بازوی چپ سپس راست و در نهایت بازوی وسط)، پین مربوطه را جازده و قفل کنید.
3. در حالیکه تراکتور متوقف، ترمز دستی کشیده است، گاوآهن را با حرکت اهرم هیدرولیکی، بالا بیاورید.
4. در نقطه اوج (بالاترین حد بالا آمدن گاوآهن)، گاوآهن را با دست به سمت چپ و راست حرکت دهید. اگر حرکت زیاد است با سفت کردن زنجیر بغل بازوهای سمت چپ و راست، حرکت آن را به حداقل برسانید.
   دقت کنید زنجیرهای دو طرف را به نحوی کوتاه یا بلند کنید که گاوآهن متمایل به سمت چپ یا راست نشود و تقریبا در وسط باشد. به عبارت دیگر محور طولی گاوآهن در امتداد محور طولی تراکتور قرار گیرد.
   توجه کنید زنجیرها را کاملا سفت نکنید. مختصری نوسان برای گاوآهن ضروری است. سفتی بیش از حد باعث می شود که پمپ هیدرولیکی تحت فشار قرارگرفته و معیوب گردد.
5. گاوآهن را بوسیله اهرم هیدرولیک، کمی پایین بیاورید. به ترتیبی که نوک خیش آخر، از سطح زمین، حدود ۲۰ سانتیمتر فاصله داشته باشد.
   توجه کنید زمین باید صاف و تراز باشد. اگر چنین نیست، گاوآهن را به محل مناسب منتقل کنید.
6. فاصله نوک خیش اول را تا سطح زمین اندازه گیری کنید. اگر این فاصله با فاصله نوک خیش آخر از زمین، برابر بود، گاوآهن شما از نظر طولی تراز یا تنظیم است. اگر کمتر بود، طول بازوی وسط را بیشتر کنید و برعکس.
7. برای تنظیم عرضی، لبه صاف تیغه یکی از خیش ها را در نظر بگیرید. فاصله این تیغه درتمام طول خود با زمین تراز، باید به یک اندازه باشد. بالا یا پایین بردن یک سمت گاوآهن، طول بازوی همان سمت (در برخی تراکتورها فقط طول بازوی سمت راست قابل تنظیم است) را کوتاه یا بلند کنید. تا تیغه کاملاً تراز شود.
8. در باز کردن ترتیب عکس مراحل نصب خواهد بود.

نکات ایمنی در استفاده از گاوآهن

ایمنی در هنگام اتصال و استفاده از گاوآهن اهمیت زیادی دارد. ابتدا مطمئن شوید که تراکتور خاموش است و کلید آن خارج شده است. هنگام اتصال، از قرار گرفتن در زیر گاوآهن خودداری کنید. استفاده از دستکش و کفش ایمنی نیز خطر آسیب را کاهش می‌دهد.

در حین شخم، سرعت تراکتور را کنترل کنید و از مانورهای ناگهانی اجتناب کنید. اگر گاوآهن به مانعی برخورد کرد، بلافاصله کار را متوقف کنید و مشکل را بررسی کنید. آموزش اپراتورها برای رعایت نکات ایمنی از حوادث احتمالی جلوگیری می‌کند.

انواع گاو آهن

گاوآهن های برگردان دار

گاو آهن های برگردان دار از نظر نیروی کششی به دو دسته تقسیم می شوند :

• گاو آهن های برگردان دار دامی : گاو آهنی است قدیمی و سبک که بوسیله دام کشیده می شود و طرز کار آن شبیه گاو آهن های تراکتوری است .
• گاو آهن های برگردان دار تراکتوری :گاو آهن هایی هستند نسبتا سنگین و متناسب با قدرت تراکتور ساخته می شوند که خود این ها هم از نظر اتصال به نیروی محرکه به سه دسته تقسیم می شوند .

گاو آهن برگردان دار کششی

دارای سه چرخ به نام های چرخ شیار و چرخ عقب و چرخ زمین که این چرخ ها علاوه بر تحمل وزن گاو آهن تعادل آن را هم حفظ می کند . ماربد آن برای اراضی که خاک نقاط مختلف آن مختلف می باشد استفاده می شود . عمل آن بگونه ای است که خاک را برده و سست کرده و با زاویه ای مناسب بر می گرداند و روی خاشاک و مواد آلی را می پوشاند .

گاو آهن های برگرداندار نیمه سوار 

این نوع گاو آهن های دارای یک چرخ عقب می باشد که قسمتی از وزن گاو آهن را تحمل میکند این گاو آهن به بازوی طرفین دستگاه هیدرولیک متصل می شود و گاو آهن به وسیله یک چرخ دنباله دار قابل گردش حمل می گردد در حالی که گاو آهن های کششی توسط مالبند دستکاه به مالبند تراکتور متصل و کشیده می شوند.

گاو آهن های برگردان دار سوار 

این نوع گاو آهن ها فاقد چرخ می باشند و کاملا بوسیله اتصال سه نقطه به تراکتور وصل می شوند .

گاو آهن های برگردان دار دو طرفه

این نوع گاو آهن شبیه گاو آهن های یک طرفه است فقط به جای دیرک شاسی آن شبیه گاو آهن های معمولی است که در بالا و پایین شاسی خیش ها به طور قرینه بسته شده است کاربد این نوع گاو آهن ها در اراض شنی و رسی و در زمین های کوچک و کم عرض یا بین ردیف های درخت مورد استفاده قرار می گیرد .

گاو آهن های بشقابی

به گاو آهن مقعر یا تو گود هم معروف است و برای عملیات خاک ورزی اولیه مورد استفاده قرار می گیرد بشقاب های مقعر به صورت جدا از هم بر روی یک شاسی قرار گرفته اند و عمق کار بوسیله چرخ تنظیم عمق که حداکثر یک سوم قطر بشقاب می باشد انجام می گیرد این چرخ مانع بسیار خوبی است برای اینکه نمی گذارد مرکز بشقاب با خاک تماس پیدا کند ولی در نوع گاو آهن بشقابی سوار عمق کار بوسیله تراکتور تنظیم می شود و مسلما خاک را مثل گاو آهن های برگردان دار زیر و رو نمی کند بلکه عمل آنها بیشتر مخلوط کردن آنها است .

گاو آهن های زیر شکن

کاربرد این نوع گاو آهن ها در زمین های رسی و سفت می باشد و در عمق زیاد حدود ۹۰ سانتی متر کار میکنند و خاک را به هیچ عنوان بر گرداننمی کنند . شخمی که با این نوع گاو آهن زده می شود فقط به منظور سرعت دادن رطوبت در طبقات زیرین خاک زراعی و نفوذ هوا و غیره می باشد .

گاو آهن های چیزل

در بعضی از نقاط به کلتیواتور مزرعه معروف است در صورتیکه گاو آهن چیزل دارای ساختمانی سنگین تر می باشد و اصولا برای خاک ورزی اولیه بکار برده می شود در حالی که کلتیواتور های مزرعه عمدتا به منظور خاک ورزی ثانویه و از بین بردن علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرد . کاربرد این نوع گاو آهن ها به منظور نرم کردن خاک و نفوذ هوا و رطوبت در زمین است . عمق کار آن حدود ۴۰ سانتی متر می باشد و دارای دو نوع سوار و کششی می باشد.

نصب و اتصال دنباله‌بندها از جمله گاوآهن‌ها به پشت تراکتور، قواعد خاصی دارد. از جمله آنکه بایستی با رعایت تمامی اصول فنی، بهداشتی، ایمنی، ارگونومیکی و مقررات کارگاهی باشد. تمامی گاوآهن‌ها از لحاظ نحوه اتصال دارای انواع سوار، نیمه سوار و کششی می‌باشند.

جدول مقایسه انواع گاوآهن

بر اساس گزارش وب‌سایت Farm Progress, گاوآهن‌های برگردان‌دار به دلیل توانایی در شخم عمیق و بهبود ساختار خاک، همچنان یکی از محبوب‌ترین ابزارها برای کشاورزان هستند. این گاوآهن‌ها به‌ویژه در مزارع بزرگ عملکرد مطلوبی دارند.

نتیجه‌گیری

اتصال صحیح گاوآهن به تراکتور و تنظیم اولیه آن برای دستیابی به شخم باکیفیت و افزایش بهره‌وری مزرعه ضروری است. با رعایت مراحل اتصال، تنظیمات مناسب، و نکات ایمنی، می‌توانید از این ابزار به بهترین شکل استفاده کنید. نگهداری منظم گاوآهن نیز عمر آن را افزایش می‌دهد. با مطالعه این مقاله و تمرین عملی، می‌توانید مهارت لازم برای استفاده از گاوآهن را کسب کنید.

سؤالات متداول

چگونه می‌توان عمق شخم گاوآهن را تنظیم کرد؟

عمق شخم با استفاده از سیستم هیدرولیک تراکتور و تنظیم چرخ‌های گاوآهن کنترل می‌شود. عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر برای اکثر خاک‌ها مناسب است.

چه نوع گاوآهنی برای خاک‌های رسی مناسب است؟

گاوآهن برگردان‌دار برای خاک‌های رسی مناسب است، زیرا خاک را به‌خوبی زیرورو می‌کند و ساختار آن را بهبود می‌بخشد.

آیا اتصال گاوآهن به تراکتور خطرناک است؟

اگر نکات ایمنی، مانند خاموش کردن تراکتور و استفاده از ابزار مناسب، رعایت شود، اتصال گاوآهن ایمن است. آموزش اپراتورها نیز خطر را کاهش می‌دهد.